PORĘBIŃSKI Ignacy (1884-1944) kupiec

Ignacy Porębiński urodził się 9 VI 1884 r. w Przedborzu w rodzinie mieszczańskiej Mikołaja (syna Augustyna i Tekli z d. Paździerskiej) i Konstancji z Olszańskich (córki Antoniego i Marianny z d. Bargiel). Miał dwanaścioro rodzeństwa, dziewięciu braci: Teofila Wojciecha (1865-1867), Jana (1871-?), Witalisa Antoniego (1874-1898), Ludwika (1876-1882), Franciszka (1879-1880), (zob.) Jana (1881-1919), który był felczerem miejskim, Józefa (1883), Adama (1886) i Feliksa (1886) oraz trzy siostry: Mariannę […]

26 gru, 2024

Ignacy Porębiński urodził się 9 VI 1884 r. w Przedborzu w rodzinie mieszczańskiej Mikołaja (syna Augustyna i Tekli z d. Paździerskiej) i Konstancji z Olszańskich (córki Antoniego i Marianny z d. Bargiel). Miał dwanaścioro rodzeństwa, dziewięciu braci: Teofila Wojciecha (1865-1867), Jana (1871-?), Witalisa Antoniego (1874-1898), Ludwika (1876-1882), Franciszka (1879-1880), (zob.) Jana (1881-1919), który był felczerem miejskim, Józefa (1883), Adama (1886) i Feliksa (1886) oraz trzy siostry: Mariannę (1867-?), Józefę (1869-1872) i Stanisławę Helenę (1878).

W czasie, gdy mieszkał w Przedborzu, pełnił wiele funkcji społecznych. Był obrońcą przed Sądem Pokoju w Radoszycach. Nie udało się ustalić czym zajmował się przed 1917 r. W dokumentach archiwalnych jego nazwisko po raz pierwszy pojawia się 9 X 1917 r., jako prezesa straży ogniowej w Przedborzu (podpis na dokumencie). Został wybrany na tę funkcję w miejsce (zob.) Bolesława Lipińskiego. Piastował ją do maja 1918 r. W piśmie z 23 V 1918 r., do wiceprezesa straży tak argumentował decyzję o rezygnacji:

„Niniejszem mam honor zakomunikować Sz. Panu, że z obowiązków prezesa straży zwalniam się, o czem jak najuprzejmiej proszę zakomunikować Sz. Zarządowi Straży, jak również ogólnemu zebraniu Straży Ogniowej. Ustąpienie swoje motywuję brakiem karności i posłuchu w naszej straży, jak również lekceważeniem swego dowództwa. Braki powyższe uniemożliwiają przeto i moją pracę, zmierzającą ku udoskonaleniu i postępowi Straży, wobec czego uważam za stosowne i pożyteczne tak zaszczytne przewodnictwo, które dotąd z honorem piastowałem, złożyć w odpowiedniejsze ręce”.

W lipcu 1918 r. odbyły się wybory do Rady Miejskiej i Porębiński wszedł w jej skład. Był także członkiem kilku sekcji (komisji) tejże rady, jak: sanitarnej, gospodarczo-budowlanej, aprowizacyjnej oraz finansowej. Decyzją rady obok ks.(zob.) Antoniego Axamitowskiego został delegat do Sejmiku Powiatowego w Końskich. W 1918 r., w celu ochrony lasów państwowych powołano w Przedborzu Tymczasową Komisję Leśną, w której znalazł się też Porębiński.. W listopadzie 1918 r., kiedy odrodziła się niepodległa Polska i przejmowano władzę od administracji austriackiej, z inicjatywy dr. (zob.) Wiesława Świerczyńskiego powołano w Przedborzu straż bezpieczeństwa publicznego z (zob.) Mikołajem Sobeńko na czele. Ignacy Porębiński wszedł w skład 7-osobowej komisji, która miała sprawować kontrolę nad tą strażą. Na posiedzeniu Rady Miejskiej 10 XII 1918 r. na wniosek Porębińskiego utworzono komitet obchodowy, który miał zająć się organizacją obchodów setnej rocznicy śmierci Jana Kilińskiego. Radnym był do maja 1919 r. Z nieustalonych powodów został usunięty ze składu rady. Niedługo potem wyjechał wraz z rodziną do Warszawy.

Przebywając w stolicy zajmował się głównie handlem. Na wzmianki o Ignacym Porębińskim można natrafić przeglądając prasę z lat 20-tych i późniejszych.

W 1921 r. do Rejestru Handlowego Sądu Okręgowego w Warszawie wpisano „Biuro przemysłowo-handlowe Porębiński, Szretter i S-ka”, działające w Warszawie przy ul. Smoczej 31. Pod tym adresem w nieistniejącej już dziś kamienicy mieszkał Porębiński. Jego wspólnikami byli: Stefan Szretter z Warszawy oraz Zygmunt Nowosielski z Bydgoszczy. Spółka ta rozpoczęła działalność 6 IX 1921 r., do jej reprezentowania upoważnieni byli Porębiński i Szretter. W imieniu firmy podpisywali wszelkie dokumenty, jak: weksle, żyra, umowy, pokwitowania oraz zobowiązania. Spółka nie działała długo, bo już 1 XI 1921 r. uległa likwidacji.

We wrześniu 1922 r. figuruje jako zastępca przewodniczącego jednej z obwodowych komisji wyborczych podczas wyborów parlamentarnych.

W styczniu 1927 r. prasa stołeczna podała, że Ignacy Porębiński został skazany na pół roku więzienia za pobranie lichwiarskich procentów od pożyczki udzielonej Władysławowi Szczawińskiemu, byłemu dyrektorowi Teatru Nowości (10% miesięcznie od 3000 zł.). Pożyczka udzielona była pod zastaw kwitów lombardowych na biżuterię. Podczas rozprawy sądowej Porębiński wyjaśniał, że kwity lombardowe kupił za 3250 zł., a Szczawińskiemu pożyczył jedynie 3000 zł., natomiast wysokość procentów od pożyczonej sumy wynosiła według niego nie 10, a 4%. Zastawioną w lombardzie biżuterię Szczawiński wycenił na 35000 zł., ale wg świadków – dyrektorów lombardu – warta była 15000 zł. Porębiński wykupił biżuterię i nie chciał jej zwrócić Szczawińskiemu. Ostatecznie Porębiński pozostał na wolności za kaucją w wysokości 500 zł.

Pół roku później, Porębiński podjął nową inicjatywę handlową. Otóż 22 VII 1927 r. w Rejestrze Handlowym w Sądzie Okręgowym w Warszawie dokonano wpisu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą „Dom Handlowy M. Kępiński i Ska” z siedzibą w Warszawie przy ul. Ogrodowej 26. W myśl zapisu, celem spółki było „prowadzenie różnych reprezentacyj, a także wszelkich tranzakcyj handlowych i przemysłowych”. Kapitał zakładowy miał wynieść 30000 zł. Zarządcą spółki był Ignacy Porębiński, który reprezentował ją w imieniu władz i osób, prowadził interesy tejże spółki i podpisywał wszelkie dokumenty w jej imieniu. Spółkę ustanowiono przed notariuszem Marianem Kurmanem w Warszawie z dniem 18 VI 1927 r. na czas nieokreślony.

Ciekawe, że do aktu zgonu najstarszej córki zmarłej w 1927 r. w jednym z warszawskich szpitali podawał, że był urzędnikiem.

Z kolei, 29 VIII 1934 r. do Rejestru Handlowego wpisano „Odlewnię Żelaza, fabrykę maszyn i żelazek, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością”, której zarządcami byli: Jan Katuszewski i Ignacy Porębiński.

Podczas okupacji niemieckiej w czasopiśmie „Spółdzielca”, organu spółdzielczości w Generalnym Gubernatorstwie z 10 X 1942 r. znalazła się reklama „Domu Handlowego Ignacy Porębiński”, zlokalizowanego w Warszawie pod adresem ul. Wspólna 61/3, front, I p., który oferował sztuczną biżuterię, zabawki, guziki, grzebienie, szczotki do zębów, perfumy i kosmetyki. Sprzedaż odbywała się także drogą wysyłkową za zaliczeniem.

W „Monitorze Polskim” z 1946 r. zamieszczono informację o postępowaniu spadkowym po zmarłym Ignacym Porębińskim, z której dowiadujemy się, że był współwłaścicielem dwóch nieruchomości: jednej w Warszawie i jednej w powiecie warszawskim (kolonii „Sawitczanka”).

Ignacy Porębiński 13 V 1908 r. w kościele pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dmeninie poślubił tamtejszą parafiankę Helenę Kempińską (Kępińską) (1 VIII 1888 – 9 X 1966), córkę Bronisława i Marcjanny z Tomczyków. Mieli trzy córki, wszystkie urodzone w Przedborzu: Stanisławę Bolesławę (10 III 1909 – 22 III 1927), Helenę Annę (1910 – ?),Dobromirę (22 I 1919 – 31 VII 1943) zamężną Herbst. W aktach urodzenia dzieci w rubryce status ojca widnieje zapis oppidanus (mieszczanin).

Zmarł 30 IV 1944 r. Spoczywa w Warszawie na Starych Powązkach razem z żoną oraz dwiema córkami Stanisławą i Dobromirą (kwatera 237, rząd 6, miejsce 23).

 

Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Akta dotyczące spraw Straży Ogniow[ej] Ochot[niczej w Przedborzu], sygn. 48/687/0/-/26; P. Grabalski, Władze samorządowe miasta Przedborza w latach 1916-2015, Przedbórz 2015, s. 19-20, 22-26, 28; https://geneteka.genealodzy.pl/(dostęp 24.12.2024 r., tam m.in. skany akt: urodzenia 87/1884 oraz ślubu 17/1908); „Tygodnik Handlowy”, 1 kwietnia 1922 r., Nr 13 i 14 (90 i 91) oraz z 16 września 1927 r., Nr 38; „Kurjer Warszawski”, 11 września 1922 roku, nr 249; „Warszawianka”, 18 stycznia 1927 r., Nr 17; „Monitor Polski”, 4 września 1934, Nr 202 oraz 11 listopada 1946 nr 123; „Spółdzielca”, 10 października 1942 r., nr 19; http://www.nieobecni.com.pl/(tam m.in. zdjęcia grobu, dostęp 24.12.2024 r.), https://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=cmentarze(dostęp 24.12.2024 r.). Fot. udostępnił Karol Gądzik, Fundacja Stare Powązki.

Paweł Grabalski

 

 

 

W tej kategorii …

PONOMARCZUK Marian (1950-2023) ekonomista, poeta

Urodził się 24 III 1950 r. w Przedborzu w rodzinie Wacława (1922-1997) i Teresy (1933) Ponomarczuków. Miał braci: Henryka (1954), Andrzeja (1959) i Tadeusza (1971-1985) oraz siostry Halinę (1956) zamężna Wojakowska i Mariolę (1962) Paździerska. Po ukończeniu nauki w...

czytaj dalej
BANASZKIEWICZ Teofil Teodor (1851-1907), ksiądz

Inny zapis nazwiska: Banaśkiewicz. Urodził się 20 XI 1851 r. w Przedborzu w rodzinie Walentego i Urszuli z Wydrychiewiczów. Jego rodzice pobrali się 23 VII 1844 r. w przedborskim kościele św. Aleksego. W akcie ślubu zapisano, że Walenty Banaszkiewicz syn Mikołaja i...

czytaj dalej